Dlaczego przestaliśmy latać na Księżyc?

Błażej Faliszek

10

Dodane: 8 lat temu
fot. NASA

Dlaczego w latach 60-tych ubiegłego wieku USA potrafiło wysyłać załogowe misje na Księżyc, a obecnie, prawie 50 lat później mamy z tym problem? Przez prawie pół wieku dokonaliśmy ogromnego postępu technologicznego. Nasze zegarki mają większą moc obliczeniową niż komputer w lądowniku księżycowym. Jak to się stało, że pomimo tego postępu jednak nie latamy już na Księżyc?

Żeby odpowiedzieć sobie na te pytania, musimy się zastanowić dlaczego w ogóle polecieliśmy na Księżyc. Wszystko zaczęło się na początku lat 60-tych. 12 września 1962 roku, prezydent USA John F. Kennedy wygłosił swoje przemówienie „We choose to go to the Moon”. Powiedział w nim, że do końca ówczesnej dekady USA wyśle człowieka na Księżyc. Zrobi to nie dlatego, że to proste, tylko dlatego, że to trudne.

Był to okres największej rywalizacji USA i Związku Radzieckiego. USA było mocno w tyle i przegrywało walkę o podbój kosmosu na każdym froncie. Rok wcześniej, 12 kwietnia 1961 roku, swój pierwszy lot orbitalny wykonał Jurij Gagarin – pierwszy człowiek w kosmosie. Wcześniej ZSRR wysłało też w kosmos psa oraz pierwszego sztucznego satelitę – Sputnik. Amerykanie byli mocno w tyle i wiedzieli, że lada chwila ZSRR może zacząć wynosić w kosmos również głowice nuklearne.

Przemówienie i decyzje Kennedyego nie były tylko szalonymi marzeniami i pogonią za podbojem kosmosu, to był jeden z ważniejszych elementów zimnej wojny i walki o przetrwanie USA oraz zachowaniu ich statusu supermocarstwa. Dlatego w połowie lat 60-tych do NASA trafiało prawie 4,5% budżetu USA. Obecnie jest to jakieś 0,5%.

Doprowadziło to do szybkiego rozwoju NASA. Program Mercury pozwolił na wysłanie w kosmos pierwszego amerykańskiego astronauty – Alana B. Sheparda, a następnie wyniesienie na orbitę okołoziemską Johna Glenna. W kolejnych latach pozwoliło to na realizację programu Gemini, który pozwolił na dopracowanie technik łączenia się statków kosmicznych na orbicie i wykonywania skomplikowanych manewrów w kosmosie. Dodatkowo program Gemini pozwolił na sprawdzenie jak astronauci radzą sobie z dłuższym przebywaniem w przestrzeni kosmicznej. To wszystko doprowadziło do startu programu Apollo.

Program lotów doświadczalnych, który doprowadził do lądowania astronautów na powierzchni Księżyca, trwał od sierpnia 1963 r. do lipca 1969 roku. Zwieńczeniem programu lądowanie na powierzchni Księżyca 20 lipca 1969 r. Program Apollo pozwolił również na opracowanie największej w dziejach rakiety Saturn V oraz opracowanie i przetestowanie masy rozwiązań, których rozwinięcia stosowane są w przemyśle kosmicznym do dziś.

Program trwał do roku 1972. Pozwolił na 6 załogowych misji na Księżyc. Jedyne jak dotychczas 6 załogowych misji na Księżyc w dziejach ludzkości. Dlaczego po tym programie Amerykanie nie musieli już walczyć o podbój kosmosu?

Wyścig zbrojeń zaczął pochłaniać tak ogromne ilości pieniędzy, że ZSRR zaczęło łapać zadyszkę i ciąć koszty. Rosjanie zrezygnowali z załogowych lotów i planów budowy bazy na Księżycu. Amerykanie, którzy ogłosili już swój podbój Księżyca mogli być spokojni. Dlatego Kongres USA zaczął obcinać budżet NASA. Doprowadziło to do rezygnacji z drogiego programu Apollo i koncepcji tańszych wahadłowców kosmicznych, które miały umożliwić w miarę tanie i częste loty na orbitę. Dzięki czemu miała powstać możliwość zbudowania tam stacji kosmicznej.

Obecnie podbój kosmosu ma zupełnie inne podłoże niż pół wieku temu. Teraz SpaceX, United Launch Alliance czy Orbital ATK, zarabiają na wynoszeniu ładunków na orbitę. Na początku miesiąca Goldman Sachs ogłosił, że wydobywanie surowców z asteroid staje się coraz bardzie opłacalne i kosmiczne górnictwo może być dobrą inwestycją na przyszłość. Jeśli na lotach na Księżyc będzie można zarobić, to szybko tam wrócimy i zostaniemy na dobre.

Błażej Faliszek

Użytkownik sprzętu Apple od ponad 10 lat. Najcześciej piszę o kosmosie (SpaceX) ale również o elektronice i DIY (Raspberry Pi, Arduino). Działam w stowarzyszeniu Hackerspace Silesia a ostatnio mocno wkręciłem się w temat filtrów powietrza.