Nobel z medycyny przyznany dla Katalin Karikó i Drew Weissmana
Dr Katalin Karikó oraz dr Drew Weissman zostali dziś nagrodzeni Nagrodą Nobla w dziedzinie medycyny lub fizjologii. Szwedzki Królewski Karoliński Instytut Medyczno-Chirurgiczny nagrodził oboje naukowców za odkrycia dotyczące modyfikacji zasad nukleozydowych, co pozwoliło na opracowanie skutecznych szczepionek mRNA przeciw COVID-19.
Nukleozydy stanowią podstawę cząsteczek RNA i DNA. Dotychczas iniekcja obcego RNA do organizmu skutkowała wywołaniem stanu zapalnego. To co udało się świeżo upieczonym Noblistom z medycyny to taka modyfikacja nukleozydów, by iniekcja RNA nie wywoływała stanu zapalnego w organizmie, lecz wywoływała pożądaną w kontekście skuteczności szczepionki reakcję układu odpornościowego człowieka.
BREAKING NEWS
The 2023 #NobelPrize in Physiology or Medicine has been awarded to Katalin Karikó and Drew Weissman for their discoveries concerning nucleoside base modifications that enabled the development of effective mRNA vaccines against COVID-19. pic.twitter.com/Y62uJDlNMj— The Nobel Prize (@NobelPrize) October 2, 2023
Badania doktor Karikó i doktora Weissmana zmieniły nasze rozumienie interakcji mRNA z układem odpornościowym. Jak ocenił dziś Szwedzki Królewski Karoliński Instytut Medyczno-Chirurgiczny, zastosowanie odkrycia obojga naukowców pozwoliło uratować życie milionów ludzi oraz u jeszcze większej liczby zapobiegło poważnemu przebiegowi COVID-19.
Z osiągnięć badań laureatki i laureata Nagrody Nobla 2023 z medycyny korzystały firmy Pfizer/BioNTech oraz Moderna opracowując pierwsze dwie, wprowadzone na rynek szczepionki przeciwko COVID-19. Na czym polega rewolucyjny sposób odkryty przez noblistów?
Otóż klasyczne szczepionki, które również były powodem do przyznania Nagród Nobla w przeszłości (w 1951 roku Nagrodę Nobla otrzymał Max Theiler, który opracował szczepionkę przeciwko żółtej febrze), zawierają atenuowane (osłabione) patogeny choroby, na którą mają uodpornić nasz układ odpornościowy na daną chorobę. Podejście zastosowane przez Karikó i Weissmana jest zupełnie inne, nie trzeba tracić czasu na wyhodowanie wielu żywych komórek na masową skalę, bo do przekazania systemu odpornościowemu informacji, z czym ma sobie radzić wystarczy dostarczenie odpowiedniej informacji genetycznej, a taką jest właśnie spreparowany mRNA. W tym konkretnym przypadku chodziło o zaszytą w mRNA informację o kodowaniu białka powierzchniowego wirusa SARS-CoV-2. Co ważne, o samej metodzie Karikó i Weissman poinformowali publikując wyniki swoich badań w 2005 roku, czyli niemal piętnaście lat przed pandemią.
Potencjał techniki wprowadzania spreparowanego mRNA nie wywołującego reakcji zapalnej organizmu jest dużo większy niż zapobieganie zapadalności na COVID-19 lub łagodzenie objawów tej choroby. Metoda odkryta przez laureatów tegorocznego Nobla z medycyny lub fizjologii może znaleźć zastosowanie również do szybszego znalezienia szczepionek na kolejne choroby zakaźne w przyszłości, a także jako sposób na dostarczanie np. białek terapeutycznych w leczeniu niektórych typów nowotworów.
