Dziedzictwo Hala Finneya
Blok Genesis powstał 3 stycznia 2009 roku. Pierwsza wersja oprogramowania Bitcoina została udostępniona publicznie 8 stycznia.
Ten artykuł pochodzi z archiwalnego iMagazine 3/2023
(kontynuacja historii Satoshiego Nakamoto opowiedzianej w iMagazine 02/2023)
Running bitcoin, 10 stycznia 2009 r.
Satoshi pozostawał jedynym użytkownikiem Bitcoina zaledwie przez kilka dni. 10 stycznia 2009 r. dołączył do niego Hal Finney, który ten fakt obwieścił światu w słynnym dziś tweecie o treści „Running bitcoin”.
Running bitcoin
— halfin (@halfin) January 11, 2009
Wspominając później ten okres, powiedział:
„Kiedy Satoshi ogłosił publikację pierwszej wersji oprogramowania, natychmiast ją zainstalowałem. Nie licząc Satoshiego, byłem prawdopodobnie pierwszą osobą, która uruchomiła to oprogramowanie”.
Hal Finney był programistą i absolwentem Caltech. Pracował wówczas w PGP Corporation, firmie oferującej oprogramowanie Pretty Good Privacy (wykorzystywany do dziś zbiór narzędzi kryptograficznych opracowany w 1991 roku przez Phila Zimmermana). Hal był też cypherpunkiem, członkiem ruchu zapoczątkowanego słynnym manifestem Erica Hughesa z 9 marca 1993 roku. Głównym celem cypherpunków była (i nadal jest) ochrona prywatności w erze cyfrowej. Uważali oni, że prawo do prywatności było coraz silniej zagrożone i wskazywali na kryptografię jako skuteczne narzędzie jego ochrony. (Manifest Cypherpunkowy dostępny jest na stronie: https://nakamotoinstitute.org/cypherpunk-manifesto/)
Już w roku 2004 Finney stworzył RPoW (Reusable Proof Of Work) – system będący prekursorem Bitcoina. Zapisał się tym na stałe w historii technologii. RPoW pozwalał na tworzenie tokenów za pomocą wczesnej wersji technologii Proof of Work o nazwie Hashcash, stworzonej przez Adama Backa w 2002 r. Hal korespondował również z takimi postaciami jak Nick Szabo i Wei Dai – pionierami i twórcami wczesnych form elektronicznego pieniądza. Hal miał więc wszystko, co potrzebne, aby dostrzec potencjał propozycji Satoshiego Nakamoto.
I was the recipient of the first bitcoin transaction, 12 stycznia 2009 r.
W dniu 12 stycznia 2009 roku doszło do pierwszej transakcji bitcoinem. Satoshi przesłał testowo 10 bitcoinów na adres Finneya. Transakcję tę do dziś możemy oglądać w 170. bloku łańcucha.
W ramach współpracy Hal zgłaszał Satoshiemu błędy wykryte w oprogramowaniu, które ten naprawiał. Powstawały kolejne wersje oprogramowania. Były to czasy, w których uruchomienie oprogramowania Bitcoina wiązało się również z jego wykopywaniem. Sieć była w postaci zalążkowej, a poziom trudności wydobycia bloku był tak niski, że nadawał się do tego każdy przeciętny procesor. Wykopywane bitcoiny nie miały jeszcze ceny rynkowej.
Hal kopał bitcoiny przez pewien czas. Ponieważ powodowało to – jak twierdził – głośną pracę i przegrzewanie się komputera, ostatecznie zdecydował się wyłączyć oprogramowanie. Wrócił do sieci w 2010 roku i zdziwiło go, że sieć nie tylko nadal nieprzerwanie działała, ale również sam bitcoin posiadał już rynkowy kurs wymiany. Odnalazł swój stary portfel i z ulgą stwierdził, że jego bitcoiny się zachowały.
I am not Dorian Nakamoto, 7 marca 2014
W 2014 roku Andy Greenberg, dziennikarz „Forbesa”, ogłosił, że twórcą Bitcoina jest niejaki Satoshi Dorian Nakamoto. Pan Nakamoto, emeryt z Kalifornii, bardzo gwałtownie zaprzeczał. Oznajmił, że nie ma „nic wspólnego z bitcoinem” i że nigdy nie pracował „dla tej firmy”. Na forum internetowym P2P Foundation pojawił się zaś wpis samego Satoshiego Nakamoto o treści: „I am not Dorian Nakamoto”, choć autentyczność tego wpisu jest dziś kwestionowana.
Niebawem okazało się, że Dorian Nakamoto mieszkał w odległości zaledwie dwóch przecznic od domu Hala Finneya. Nic więc dziwnego, że wiele osób uznało to za zbyt dużą zbieżność, aby można było mówić o przypadku.
Dziś większość zainteresowanych jednak wątpi, aby Hal Finney był Satoshim Nakamoto. Po pierwsze, zdarzało się, że różnili się oni w poglądach. Po drugie, Satoshi był programistą Windows i nie pracował w środowisku MacOS. Pierwszą wersję oprogramowania Bitcoin na Maca napisał Laszlo Hanyecz. Hanyecz twiedził, że Satoshi zwrócił się do niego z prośbą o napisanie wersji na Maca, ponieważ sam w ogóle nie posiadał takiego komputera. Tymczasem wiadomo było, że Hal używał Maca i był w tym zakresie ekspertem. Po trzecie, niektóre wypowiedzi Satoshiego Nakamoto mają wskazywać, że nie miał on pogłębionej wiedzy kryptograficznej. Chodzi o „amatorskie” posługiwanie się niektórymi terminami kryptograficznymi. Innymi słowy, zdaniem niektórych Satoshi mógł być błyskotliwym programistą, ale niekonieczne ekspertem od kryptografii. Hal Finney, którego do pracy przyjmował sam Phil Zimmerman, był natomiast uznawany za pierwszorzędnego eksperta od kryptografii. Był on cytowany przez innych renomowanych kryptografów oraz wniósł istotny wkład w rozwój oprogramowania PGP. Po czwarte wreszcie, eksperci doszukali się różnic w umiejętnościach programistycznych Satoshiego i Hala, a nawet w stylu kodowania.
Sam Hal konsekwentnie zaprzeczał, aby był Satoshim Nakamoto. Andy Greenberg spotkał się z nim i ponoć zbadał jego korespondencję z Satoshim oraz historię transakcji bitcoinowych. Po tym spotkaniu dziennikarz uznał, że Hal Finney mówi prawdę.
Część osób nadal sugerowała, że Hal nie mówi publicznie wszystkiego. Być może przekazał prawdziwemu Satoshiemu Nakamoto nazwisko swojego sąsiada, a może ta historia jest jeszcze bardziej skomplikowana. Na razie musimy pogodzić się z tym, że nic nie wiemy i może nigdy się nie dowiemy.
I am comfortable with my legacy, 2014
Jeszcze w 2009 roku u Hala zdiagnozowano stwardnienie zanikowe boczne. Musiał zaprzestać biegania, które uprawiał z pasją. Później jego stan jeszcze się pogorszył; był praktycznie sparaliżowany. Przed śmiercią powiedział, że jego bitcoiny zostały przetransferowane na bezpieczny „portfel offline”. Traktował je jako swoją spuściznę dla rodziny. Czuł się spełniony. Zmarł 28 sierpnia 2014 roku.
W rozdyskutowanym bitcoinowym świecie Hal był powszechnie lubiany. Sympatyczny i pracowity, aktywny na cypherpunkowych listach mailingowych, nie wahał się wygłaszać opinii. Dzisiaj jest w tym świecie legendą. Gdy Elon Musk zapowiedział w 2022 roku akcję masowego usuwania nieaktywnych profili na Twitterze, powstał spontaniczny ruch w celu zachowania konta Hala. Pamięć o Halu kultywuje również jego żona, Fran Finney. W grudniu 2022 zorganizowała światową akcję pod nazwą „Running Bitcoin Challenge”, w ramach której uczestnicy biegli półmaraton oraz zbierali bitcoiny z przeznaczeniem na badania nad stwardnieniem rozsianym.
Konto Hala na Twitterze nadal istnieje.
Gracjan Pietras
Autor jest adwokatem i wspólnikiem w kancelarii „Doktór Jerszyński Pietras” w Warszawie. www.djp.pl
